ΔΙΕΥΡΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της ετήσιας απολογιστικής έκθεσης της Επιθεώρησης Εργασίας για την παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων.

Αργά αλλά σταθερά διευρύνονται οι ευέλικτες μορφές εργασίας στην Ελλάδα, όπως φαίνεται και από τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύονται στην ετήσια απολογιστική έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ). Είναι προφανές ότι αυτά τα στοιχεία δεν αντανακλούν με απόλυτη ακρίβεια την πραγματικότητα και τη συνεχιζόμενη άλωση των εργασιακών σχέσεων προς όφελος του κεφαλαίου. Ωστόσο, σκιαγραφούν τη δραματική χειροτέρευση των συνθηκών και όρων εργασίας, την κλιμακούμενη αύξηση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων, που προσφέρουν όλο και περισσότερα στις επιχειρήσεις και όλο και λιγότερα στους εργαζόμενους.

Οι επιχειρήσεις που έλαβαν άδεια για διάφορες ειδικές μορφές απασχόλησης το 2007 αυξήθηκαν κατά 14.000 περίπου, δηλαδή από 173.000 το 2006 έφτασαν τις 187.185 το 2007. Αυτό αντανακλά την αυξημένη «ανησυχία» της εργοδοσίας να αξιοποιήσει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και να αυξήσει τις δυνατότητες κερδοφορίας της μειώνοντας το εργατικό κόστος. Έτσι, συνολικά οι εργαζόμενοι που δούλεψαν υπό καθεστώς εργασιακής ευελιξίας (μερική απασχόληση, εκ περιτροπής απασχόληση, συμβάσεις έργου και φασόν) έφτασαν τις 392.820, ένας αριθμός αυξημένος κατά 6,5% σε σχέση με το 2006 (369.600).

Στις συμβάσεις μερικής απασχόλησης παρατηρείται μια ελαφρά μείωση καθώς από τους 287.000 εργαζόμενους του 2006, πέρσι εργάστηκαν με αυτό το καθεστώς 282.000 εργαζόμενοι. Όμως, φαίνεται πως «ανθούν» ιδιαίτερα οι λεγόμενες συμβάσεις έργου, το γνωστό «μπλοκάκι», όπου εργαζόμενοι που στην πραγματικότητα απασχολούνται με σχέσεις εξαρτημένης εργασίας, παρουσιάζονται ως «εξωτερικοί συνεργάτες» ώστε να επωμίζονται οι ίδιοι το ασφαλιστικό κόστος, χωρίς δώρα, επιδόματα και επιδότηση από τον ΟΑΕΔ εάν χρειαστεί. Έτσι, οι συμβάσεις έργου αυξήθηκαν κατά 43%, καθώς το 2007 υπογράφηκαν 62.500, όταν το 2006 ήταν μόνο 43.800. Σημαντική αύξηση κατά 27% γνώρισαν και οι εκ περιτροπής συμβάσεις καθώς από 37.150 το 2006 έφτασαν τις 47.275 το 2007. Περιορισμένη είναι η ζήτηση που υπάρχει για εργασίες φασόν (ιματισμός κλπ) καθώς από 910 συμβάσεις, πέρσι πήγαμε στις 750.

Στη χώρα μας έχουμε και νομιμοποιημένη παιδική εργασία για διάφορες εργασίες καθώς το ΙΚΑ χορήγησε περίπου 3.130 βιβλιάρια υγείας για ανηλίκους βάσει του νόμου 1837/89.

Οι άδεις που χορηγήθηκαν από την Επιθεώρηση Εργασίας για υπερωριακή απασχόληση αυξήθηκαν το 2007 και έφτασαν τις 24.630 επιχειρήσεις, οι περισσότερες την τελευταία τετραετία. Οι εργαζόμενοι που εκτέλεσαν υπερωρίες ανέρχονται σε 278.700 και οι ώρες που εργάστηκαν υπερωριακά έφτασαν τις 17.240.595. Σε κάθε εργαζόμενο αντιστοιχούν 61,8 ώρες υπερωριακής εργασίας. Πάντως η μορφή της «νόμιμης» υπερωρίας δεν παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, καθώς το 2006 οι υπερωρίες έφτασαν τα 20 εκατ. και εκτελέστηκαν από 305.000 εργαζόμενους. Προφανώς οι εργοδότες κάνουν πιο φτηνά και πιο αποδοτικά τη δουλειά τους με τις αδήλωτες και πολύ συχνά απλήρωτες υπερωρίες, αξιοποιώντας την τρομοκρατία και το φόβο της απόλυσης.

Εκεί ωστόσο που παρουσιάζεται αξιοσημείωτη αύξηση είναι η εργασία κατά τη γενική αργία της Κυριακής. Περίπου 9.330 ζήτησαν την ειδική άδεια και οι εργαζόμενοι που εργάστηκαν ξεπέρασαν τις 144.000, αυξημένοι κατά 22% σε σχέση με το 2006 και σαφώς περισσότεροι από κάθε άλλη φορά την τελευταία τετραετία. Εδώ αντανακλάται και η οικονομική βάση πίεσης για την μερική έστω κατάργηση της αργίας της Κυριακής από όλο και αυξανόμενες μερίδες του κεφαλαίου.

Να σημειωθεί πάντως ότι στα προαναφερόμενα στοιχεία δεν συμπεριλαμβάνονται οι ώρες που χορηγήθηκαν για άδειες υπερωριακής εργασίας από το Υπουργείο Απασχόλησης και αφορούσαν στους εργαζόμενους σε δημόσιες υπηρεσίες, ΝΠΔΔ, ΔΕΚΟ, τράπεζες κλπ, πέρα από τα όρια που ορίζονται από το νόμο. Αυτό σημαίνει ότι ο πραγματικός αριθμός των υπερωριών είναι πολύ μεγαλύτερος.